Ina doet al jaren onderzoek naar mediagebruik: ‘eerst praten, dan een smartphone’

Ina onderzoekt al jaren de rol van ouders in het digitale leven van kinderen. "Op ouderavonden hoor ik vaak: we weten eigenlijk niet waar we moeten beginnen. Met deze richtlijn willen we ouders een stevig startpunt geven, zodat ze zelf kunnen bepalen wat bij hun gezin past."

Een belangrijke les uit haar onderzoek: begin met praten over het onderwerp als daar aanleiding voor is – bijvoorbeeld als het onderwerp op het Jeugdjournaal is of er iets op school is gebeurd. “Jonge kinderen staan daar meer voor open en zo wordt erover kletsen een fijne gezamenlijk gewoonte. Als je daar pas mee begint als ze al tiener zijn, kan het al snel een negatief, controlerend gesprek worden”, vertelt Ina. 

Afspraken maken over het eigen schermgebruik, doe je het beste zodra je kind een eigen apparaat krijgt. Zodra ze eenmaal gewoontes daarmee hebben, wordt het veel moeilijker om bij te sturen. Dus spreek vooraf af waar en wanneer ze het apparaat gebruiken, hoe lang en welke apps." Maar afspraken hoeven niet in beton gegoten te zijn. Ina moedigt ouders aan om samen met hun kind te evalueren: “Dit ging goed, laten we het zo doen. Gaat het minder, dan praten we er weer over.”

Tips: zo praat je met je kind over de smartphone en sociale media

Bekijk de tips

Het leeftijdsadvies van de staatssecretaris is geen sociale media onder de 15 jaar, met uitzondering van sociale interactieapps. "Dat is geen verbod, maar een stevig richtpunt. Jongere kinderen hebben meestal nog onvoldoende vaardigheden om met de risico's om te gaan."

De richtlijn biedt ook concrete schermtijdadviezen, zoals maximaal 1 uur per dag voor kinderen van 4-8 jaar. “Kijk als ouder vooral naar het totaalplaatje: hoe gaat het op school, hebben ze hobby's, is er genoeg contact met anderen, slapen ze goed? Als dat in balans is, hoef je niet in paniek te raken als het soms wat langer is." Als moeder van drie dochters weet ze dat ieder kind anders is. Soms is streng zijn nodig: "Ze willen ook snoepjes bij het ontbijt – dat sta je niet toe. Omgaan met schermen hoort net zo bij opvoeden."

"Als jij zegt: geen telefoon aan tafel, maar zelf nog wel even een berichtje stuurt, ondermijn je je eigen regels. Ook kinderen merken dat." Ze herkent zelf ook de uitdaging die ouders hierin voelen: "Je denkt misschien: ik mag best vaker op mijn telefoon, want ik doe belangrijke dingen - zoals een tandartsafspraak verplaatsen. Maar voor je kind is een berichtje van een vriendin net zo belangrijk.”

Sommige ouders lopen volgens Ina vast omdat ze zelf geen ervaring hebben met Snapchat, TikTok of games. “Maar je hoeft er helemaal geen expert in te zijn om toch interesse te tonen. Vraag bijvoorbeeld: met wie heb je het meeste contact op Snapchat? Wat vind jij het leukste aan Roblox? Zo haak je aan zonder alles te hoeven begrijpen." Vragen stellen is namelijk een goed startpunt voor een gesprek. Maar Ina waarschuwt wel om niet te snel te oordelen: “Ik vind ook niet alles leuk wat mijn dochter laat zien, daar ben ik wel eerlijk in, maar ik beoordeel haar niet en blijf nieuwsgierig.”

Elke avond gedoe over stoppen met appen of gamen? Ina heeft een praktische tip: "Zet bijvoorbeeld elke dag de wifi om half negen uit. Dan voorkom je dat je elke keer ruzie hebt over naar bed gaan." Ook de Kijkwijzer of Gamewijzer zijn handig om te zien of iets past bij de leeftijd en ontwikkeling van je kind.

“Blijf praten, luister naar de ervaringen van je kind en leg uit waarom je bepaalde keuzes maakt. Die duidelijkheid en betrokkenheid geeft ze de basis om gezond op te groeien.” Ook het gesprek met andere ouders kan helpen. “Zo ontdek je hoe zij het aanpakken, krijg je zelfvertrouwen en sta je samen sterker”, zegt Ina.

Zo maak je samen afspraken over telefoongebruik

Bekijk de tips