Denise Bontje over gezond schermgebruik: ‘Kijk niet naar de klok, maar naar je kind’

De richtlijn Gezond Schermgebruik geeft per leeftijdscategorie een indicatie van wat verantwoord is:

• ​Tot 2 jaar: liever geen schermen; aandacht en contact zijn het belangrijkst.
• ​2 tot 4 jaar: hooguit een uur per dag, verdeeld over korte momenten.
• ​4 tot 8 jaar: ongeveer een uur per dag, met rustige, passende inhoud.
• ​8 tot 10 jaar: tot anderhalf uur recreatief schermgebruik per dag.
• ​10 tot 12 jaar: rond anderhalf uur; praat samen over wat ze zien en doen.
• ​Vanaf 12 jaar: maak samen afspraken die passen bij school, hobby’s en slaap.

Waar veel ouders vooral letten op hoe lang hun kind kijkt, draait het volgens Denise vooral
om wat ze kijken. “Niet alles op een scherm is slecht. Er zijn geweldige programma’s, apps
en filmpjes die kinderen iets leren, hun fantasie prikkelen of taalontwikkeling stimuleren. Het
verschil zit in hóe je kijkt. Kijk samen, praat erover en trek het door naar de offline wereld.
Ziet je kind in een filmpje iemand een knuffel wassen? Vraag ‘hoe gaat het eigenlijk met jouw
knuffel?’ en ga daarna samen knuffels wassen. Zo verbind je zien, praten en doen, en dat is
leren. Door over verhalen te praten, leren kinderen bovendien nieuwe woorden en
verbanden.”

Ze benadrukt dat schermen ook iets positiefs kunnen brengen, zolang ouders er bewust mee
omgaan. Tegelijk waarschuwt ze: niet alles wat online te vinden is, is geschikt. “Sommige
programma’s of apps zijn zo gemaakt dat kinderen blijven kijken. Ze gebruiken slimme
trucjes om hun aandacht vast te houden, waardoor stoppen lastig is. Ouders hebben vaak
niet door hoe sterk dat werkt. Kies daarom bewust: liever iets met een afgerond verhaal,
zonder reclames of herhalingen. En het zou mooi zijn als makers daar ook beter over
nadenken, dat iets goed én leuk kan zijn.”

Gezond schermgebruik betekent niet alleen grenzen stellen, maar vooral zorgen voor balans
in het dagelijks leven. Denise verwijst naar de 20-20-2-regel van het Oogfonds: na 20
minuten op een scherm, 20 seconden in de verte kijken, en minstens 2 uur per dag naar buiten. “Bewegen, rusten en buitenspelen zijn net zo belangrijk als schermtijd. Het gaat om
de balans in het hele leven van een kind.”

Ze moedigt ouders aan om samen naar het dagritme te kijken. “Een kind gaat naar school,
speelt, eet en slaapt … Dan blijft er maar een beperkte tijd over voor schermen. Vraag jezelf
af: op welke momenten past het wél? En wanneer niet?”

Bij jonge kinderen draait het vooral om duidelijkheid en nabijheid. “Zet het scherm aan, kijk
samen, en zet het daarna ook echt weer uit”, zegt Denise. “Peuters en kleuters hebben nog
geen besef van tijd. Zij hebben een ouder nodig die helpt om het schermmoment af te
ronden.”

Als kinderen ouder worden, verandert de rol van ouders. “Dan verschuif je van sturen naar
begeleiden. Ga met je kind in gesprek: wat vind jij een redelijke schermtijd? Hoe merk jij dat
het genoeg is geweest? Zo leren kinderen zelf verantwoordelijkheid nemen. Uiteindelijk
moeten ze zélf die uitknop leren gebruiken.”

Er is geen aanpak die voor elk gezin werkt, zegt Denise. “Sommige kinderen hebben vaste
regels nodig, anderen kunnen beter omgaan met wat meer vrijheid. Dat hangt af van je kind
én van je eigen opvoedstijl. Belangrijk is dat afspraken duidelijk zijn en passen bij jullie
gezin.”

En, zegt ze, ouders moeten ook het goede voorbeeld geven. “Je kunt niet geloofwaardig zijn
over schermtijd als je zelf voortdurend op je telefoon zit. Laat zien dat jij ook geniet van even
offline zijn. En wees eerlijk: zeg gerust dat jij het soms ook lastig vindt om te stoppen met
scrollen. Dat maakt het gesprek met je kind gelijkwaardiger.”

Volgens Denise hoef je als ouder niet alles van technologie te weten. “Je hoeft er alleen bij te
zijn. Kijk mee, stel vragen, praat over wat je kind leuk of grappig vindt. Zo leer je wat er
speelt en geef je tegelijk richting.

Uiteindelijk draait alles om betrokkenheid en vertrouwen. “Zie schermgebruik als een
ontdekkingstocht”, besluit ze. “Wees niet bang om bij te sturen en vertrouw op je gevoel.
Ouders hoeven niet perfect te zijn; ze hoeven alleen mee te kijken, mee te denken en mee te
doen.”

Tips: Zo praat je met je kind over schermgebruik (en maak je afspraken die wél werken)

Bekijk de tips